T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI VE MICROSOFT İŞBİRLİĞİ İLE

YENİLİKÇİ ÖĞRETMENLER KAYNAK KİTABI

YENİLİKÇİ ÖĞRETMENLER EĞİTİMİ

1. AŞAMA

web :http://yenilikciogretmenler.meb.gov.tr

:http://pc.innovativeteachers.com

e-posta :[email protected]

yerelleştirip hazırlayan

DR. HAYAL KÖKSAL

2008

T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI VE MICROSOFT İŞBİRLİĞİ İLE

İLETİŞİM

MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI

Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü

Teknikokullar

ANKARA

e-posta : yenilikciogretmenler@meb.gov.tr

web sayfası : http://yenilikciogretmenler.meb.gov.tr

Telefon 0.312.212 50 84 (9714)

YENİLİKÇİ ÖĞRETMENLER EĞİTİMİ

1. AŞAMA

YENİLİKÇİ ÖĞRETMENLER KAYNAK KİTABI

İçindekiler

YAZARIN ÖNSÖZÜ …………………………………………………………………………………………………………. i

MICROSOFT’UN ÖNSÖZÜ ……………………………………………………………………………………………………….. iii

BİRİNCİ BÖLÜM ……………………………………………………………………………………………………………. 1

YENİLİKÇİ ÖĞRETMENLER PROGRAMI ………………………………………………………………………………………1

Yenilikçi Öğretmenler Programı’nın Özellikleri ……………………………………………………………………..2

Programın İçeriği ………………………………………………………………………………………………………………3

Programın Tarihçesi …………………………………………………………………………………………………………..4

Türkiye Yenilikçi Öğretmenler Programı ………………………………………………………………………………4

Yenilikçi Öğretmenler Programı Hazırlık Aşaması ………………………………………………………………….7

Yenilikçi Öğretmenler Programından Beklenenler …………………………………………………………………9

İKİNCİ BÖLÜM …………………………………………………………………………………………………………….. 11

YENİLİKÇİ ÖĞRETMENLER EĞİTİMİ ……………………………………………………………………………………….. 11

I-BT BECERİLERİNİN ÖĞRETME SÜRECİNE UYARLANMASI …………………………………………………… 11

Giriş …………………………………………………………………………………………………………………………. 11

Proje Hazırlıkları ve Teknoloji ……………………………………………………………………………………… 11

II-ÖĞRETMENLER İÇİN TEKNOLOJİYİ UYUMLAMA STRATEJİLERİ ………………………………………….. 13

Proje Tabanlı Öğrenmenin (PTÖ) Teknoloji ile Kullanılışı ………………………………………………… 14

Problem Çözme Bazlı Öğrenme (PÇBÖ) ………………………………………………………………………… 16

Proje Tabanlı ve Problem Çözme Bazlı Öğrenmeyi Değerlendirme ………………………………….. 16

Etkin Öğrenci Projeleri Nasıl Yönetilir? …………………………………………………………………………. 17

Yararlı Web Adresleri …………………………………………………………………………………………………. 21

Yararlanabileceğiniz Türkçe Web Adresleri ………………………………………………………………. 21

Yararlanabileceğiniz İngilizce Web Adresleri …………………………………………………………….. 24

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM …………………………………………………………………………………………………………. 27

ÖĞRENCİ PROJELERİ ……………………………………………………………………………………………………………. 27

Giriş ……………………………………………………………………………………………………………………………… 27

Proje Yönetimi İçin Gereken Donanım ……………………………………………………………………………… 28

1. PROJE ……………………………………………………………………………………………………………………………. 30

Liderler/Kahramanlar Projesi …………………………………………………………………………………………… 30

Proje Senaryosu ………………………………………………………………………………………………………… 30

Proje Süresi ………………………………………………………………………………………………………………. 31

Kazanımlar ……………………………………………………………………………………………………………….. 31

Öğrenciler İçin BT Ön Koşulları ……………………………………………………………………………………. 31

Sınıf Kaynakları …………………………………………………………………………………………………………. 31

Öğretmen Kaynakları …………………………………………………………………………………………………. 32

Önerilen Web Adresleri ……………………………………………………………………………………………… 32

Sınıf-İçi Adımlar …………………………………………………………………………………………………………. 33

Değerlendirme ………………………………………………………………………………………………………….. 36

Destekleme ve Geliştirme Stratejileri …………………………………………………………………………… 37

Özet Kazanımlar ………………………………………………………………………………………………………… 38

Liderler/Kahramanlar Projesi Örneği ………………………………………………………………………………… 39

2. PROJE ……………………………………………………………………………………………………………………………. 42

Yeni Bir Ürün Yaratma ve Pazarlama Projesi ……………………………………………………………………… 42

Amaç ve Düzey …………………………………………………………………………………………………………. 42

Proje Senaryosu ………………………………………………………………………………………………………… 42

Proje Süresi ………………………………………………………………………………………………………………. 43

Proje Süreci ………………………………………………………………………………………………………………. 43

Sınıf-İçi Adımlar …………………………………………………………………………………………………………. 44

Değerlendirme ………………………………………………………………………………………………………….. 48

Yeni Bir Ürün Yaratma ve Pazarlama Projesi Örneği …………………………………………………………… 49

3. PROJE ……………………………………………………………………………………………………………………………. 51

Elektronik Ortamda Okul/Sınıf Gazetesi Hazırlama Projesi ………………………………………………….. 51

Düzey ve İçerik ………………………………………………………………………………………………………….. 51

Hazırlık …………………………………………………………………………………………………………………….. 52

Proje Senaryosu ve İşleyiş …………………………………………………………………………………………… 53

Gerekçesi ve Kazanımlar …………………………………………………………………………………………….. 53

Proje Süresi ………………………………………………………………………………………………………………. 53

Roller ……………………………………………………………………………………………………………………….. 53

Sınıf-İçi Adımlar …………………………………………………………………………………………………………. 54

Elektronik Gazete/Dergi Değerlendirme Ölçeği …………………………………………………………….. 59

Elektronik Ortamda Okul/Sınıf Gazetesi Hazırlama Projesi Örneği ……………………………………….. 60

4. PROJE ……………………………………………………………………………………………………………………………. 62

SİZİN ÖZGÜN PROJENİZ ………………………………………………………………………………………………….. 62

PROJE AŞAMALARI …………………………………………………………………………………………………….. 62

PROJE AŞAMALARINDA KULLANILABİLECEK KALİTE ARAÇLARI ………………………………………… 64

PUKÖ Döngüsü …………………………………………………………………………………………………….. 64

Beyin Fırtınası ………………………………………………………………………………………………………. 64

Balık Kılçığı Diyagramı ……………………………………………………………………………………………. 65

5 N, 1 K ……………………………………………………………………………………………………………….. 65

İş Akışı Diyagramı ………………………………………………………………………………………………….. 65

Önceliklendirme/Matrix Diyagramı …………………………………………………………………………. 66

Pareto Diyagramı ………………………………………………………………………………………………….. 66

Grafikler ve Tablolama Kontrol Çizelgeleri ……………………………………………………………….. 68

İlişkiler Diyagramı …………………………………………………………………………………………………. 68

Histogram ……………………………………………………………………………………………………………. 69

Ağaç Diyagramı, Ok Diyagramı ve Radar Diyagramı …………………………………………………… 69

Zaman Yönetimi: Gannt Kartı …………………………………………………………………………………. 70

2007 İSTANBUL FORUMUNDA KATEGORİLERDE BİRİNCİLİK ALAN PROJELER ……………………………. 71

İÇERİĞİN KALİTESİ KATEGORSİNDE BİRİNCİLİK KAZANAN PROJE ………………………………………………. 72

İŞBİRLİĞİ KATEGORSİNDE BİRİNCİLİK KAZANAN PROJE ……………………………………………………………. 76

TOPLUMA DESTEK KATEGORSİNDE BİRİNCİLİK KAZANAN PROJE ………………………………………………. 79

TAKDİR ÖDÜLÜ KAZANAN PROJE ………………………………………………………………………………………….. 83

VCT (Sanal Sınıf Turu) …………………………………………………………………………………………………… 86

Sanal Sınıf Turu (VCT: Virtual Classroom Tour) Nedir? …………………………………………………………….. 86

VCT Nasıl Hazırlanır? …………………………………………………………………………………………………………… 89

KAYNAKÇA …………………………………………………………………………………………………………………. 90

YAZAR HAKKINDA ………………………………………………………………………………………………….. 91 

YAZARIN ÖNSÖZÜ

Teknolojik değişimin baş döndürücü bir hızla yaşandığı günümüzde öğrenci ve öğretmen arasındaki engelleri kaldırmanın en önemli ilacı yine teknoloji gibi görünüyor. Güçlü yazılım programları ve internet, bilgiye erişimimizi kolaylaştırıp yönlendiriyor. Yenilikçi yöntem ve uygulamalar öğrenci ve öğretmenlerin sınıf içi deneyimlerine farklı heyecanlar katıyor. Esmekte olan değişim rüzgarlarından ülkemizdeki öğretmen, öğrenci ve diğer eğitim paydaşları da etkilenmekte. Bilgisayar kullanımına ilişkin basit ve ilk düzey becerilerin edinilmesinin yanı sıra “21. Yüzyıl Donanım veya Liderlik Paketi” diyebileceğimiz “iletişim, bilginin yönetimi, paylaşımı ve işbirliği ile gelişim” becerileri de günümüz öğrencilerinin edinmesi gereken temel bilgi, beceri ve tavırların başında yer alıyor.

Microsoft’un “Öğrenme Ortakları (Partners in Learning/PiL)” olarak adlandırdığı programın hedefi; özellikle okul öncesinden lise sonuncu (K-12) sınıflardaki öğrenci ve öğretmenlerinin dijital bir dünyada çağın gereksinimlerine uygun olarak yetişebilmeleri için, bilişim teknolojilerini etkin olarak öğrenip kullanabilmelerine yardımcı olmak. Böylece; öğrenme sürecini, öğrencilerin yaratıcılık ve yenilikçilik duygularını temel alarak, öğretmenin de meslekî ve bireysel gelişimiyle birlikte, liderliğini öne çıkartarak doruğa ulaşmasına destek vermek. Microsoft; PiL Programı’nda eğitimcilerin sınıf-içi ve dışı etkinliklerini teknoloji ile de destekleyerek iletişim ağları oluşturmakta, kaynaklara ulaşımı kolaylaştırmakta, eğitim ve öğretimin kalitesini artırarak birey potansiyelinin en üst (optimal) düzeyde dışavurumunu sağlamaya çalışmaktadır.

Bu programın ana hedeflerinden bir diğeri de; özellikle 3.-12. sınıflar arasındaki öğrenciler için hazırlanmış ve Microsoft Ofice 2003/2007’nin Projelerde nasıl kullanılacağını gösteren programı herkes için erişilebilir kılmak. Temel Bilişim Teknolojileri (BT) becerilerini kazanmış öğrenci ve öğretmenlerin rahatlıkla yürütebilecekleri bu program haftada üçer saatlik dersler halinde bir dönem olarak yerleştirildiğinde, uygulandığı ülkelerde mucizeler yaratmış. Her bireyin “yaşam boyu öğrenci” olduğu bir dünyada iletişimsizlik ve sevgisizlikten doğacak her türlü kötülük, anlaşmazlık, savaş ve sonucundaki mutsuzluklara set çekmek, özde yatan nedeni oluşturmakta.

Microsoft PiL Programı bünyesinde “küresel toplumu ve insan kaynağını eğitimcilerle buluşturma” sloganıyla yer alan önemli bir program var: “Yenilikçi Öğretmenler Programı (Innovative Teachers Program)”. Nihai hedefi aynı olmakla birlikte, her ülkede farklı uygulanan; ülke koşullarına, eğitimsel hedeflerine ve kültürel değerlerine uyarlanarak (lokalize edilerek) başlanan bu program içinde Türkiye de yer almakta. Bir süredir araştırma, geliştirme ve planlama süreci içinde olan program 1 Haziran 2005 tarihi itibariyle pilot çalışmalarına başladı. Anketlerle belirlenen gönüllülerden oluşan iki pilot grubun çalışmaları 25 Aralık 2005 tarihinde tamamlandı. Program doğrultusunda hazırlamış oldukları projeleri 25 Mart 2006 tarihinde “Microsoft Türkiye Forumu” ile paylaşıma açıldı ve değerlendirilerek okul paydaşları üzerindeki etkileri, özellikle de öğretmen yansımaları incelendi. Yapılan çalışmalardan sonra Türkiye çapında bir yayılımın sağlanması için Milli Eğitim Bakanlığı, Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü ile imzalanan bir protokolle il temsilcilerinin yetiştirilmesine geçildi. Programın 30 saatlik yüz yüze eğitimi gerektiren bölümünde öğretmenler bir günlük kuramsal bilgilenme sonrasında üç ortak, bir özgün proje hazırlayıp sunuyorlar. Değerlendirmelerini de değerlendirme ölçekleri (Rubrics) bazlı yapan öğretmenler yeni müfredatın ölçme ve değerlendirme yöntemlerini de böylece uygulamış oluyorlar. İkinci 30 saatlik eğitimle de okul müdürleriyle birlikte okullarındaki ve illerindeki diğer öğretmenlere “kılavuzluk” yapmayı ve ii

yöntemlerini kazanıyorlar. Benzer içerik Anadolu Öğretmen Okulları ile Eğitim fakültelerinde okuyan öğretmen adaylarına da uygulanırsa günümüz ve geleceğimiz adına köklü bir iyileştirme yapılmış olacak.

Bu kitapta sizlere çalışma gruplarının oluşturulması ve yönlendirilmesi için izlenen yoldan söz edilmeyecek. Amaç; bu eğitimi bundan sonra alacak olan öğretmenlere bilgilendirici, “Microsoft Türkiye Yenilikçi Öğretmenler Programı”na ilgi duyanlara da aydınlatıcı nitelikte kaynak bir kitap oluşturabilmek. Bu kaynağın yeni ilk ve orta öğretim programlarına odaklı olarak hazırlanmış olması; diğer BT Eğitimi kitaplarından ayrılan en önemli yanı.

“Yenilikçi öğretmenlerle yenilikçi kuşaklara” doğru yelken açmanızı sağlayacak bu kaynakta, proje-bazlı öğrenmenin inceliklerini ve zevkli ders işlemenin ipuçlarını bulacaksınız. Sizlerle paylaşılan bilgileri siz de diğer öğretmen arkadaşlarınızla paylaşılacak, sınıfınıza uyarlayacak, öğrencilerinize uygun bir öğrenme platformu sağlayacak ve her şeyden öte ona ruh, sevgi ve imece anlayışını katacaksınız. Hepinize şimdiden kolay gelsin!

Dr. Hayal Köksal

İlk Uygulama: 20 Ağustos 2005

Son düzeltme: 20 Ocak 2008